eerste leider (premier) van de Sovjet-Unieen naamgever van het leninisme.
De naam 'Lenin' was een van zijn pseudoniemen. Hij zou deze naam hebben aangenomen als stellingname tegen Georgi Plechanov, die het pseudoniem 'Volgin' gebruikte, naar de rivier Volga. Oeljanov koos de rivier Lena voor zijn pseudoniem, vanwege de parallel die getrokken kan worden tussen deze rivieren en de politieke meningen van de beide opponenten (de Lena stroomt tegengesteld aan de Volga en heeft bovendien een grotere lengte). Er bestaan echter meer theorieën over de oorsprong van het pseudoniem Lenin, waardoor het onzeker is waar het pseudoniem werkelijk vandaan komt.
Jeugd en politieke opkomst
Lenins vader was een aristocraat en overheidsinspecteur van onderwijs. Zijn moeder stamde uit een van origine lutherse grondbezittersfamilie. Lenin werd al op jonge leeftijdbeïnvloed door het socialisme. Net als zijn broer Aleksandr Oeljanov, voelde hij zich aangetrokken tot het populisme van de Narodniki, de Russische variant van de sociaaldemocratie. Zijn broer Aleksandr werd in verband gebracht met een mislukte moordaanslag op tsaar Alexander III van Rusland en in 1887 terechtgesteld. Lenin deed kort daarna eindexamen aan het gymnasium. Ondanks het familiedrama leden zijn prestaties er nauwelijks onder: hij eindigde als tweede van zijn klas. Lenin was na de dood van zijn broer politiek betrokken geraakt en werd marxist. Lenin bestudeerde de werken van Nikolaj Tsjernysjevski, Karl Marx en Plechanov op het landgoed van zijn grootouders van moederskant. In 1887 werd hij toegelaten tot de Universiteit van Sint-Petersburg en in 1891 studeerde hij af in de rechten en kon hij zich als advocaatvestigen. In 1893 sloot hij zich aan bij een Petersburgse groep marxistische sociaaldemocraten, later bij de Bond voor de Bevrijding van de Arbeid. In 1895 werd hij gearresteerd en zat hij korte tijd vast, van 1897 tot 1900 leefde hij als balling in Siberië. Kort daarvoor was hij in het huwelijk getreden met Nadezjda Kroepskaja, evenals Lenin een overtuigd marxiste, zodat zij hem in ballingschap mocht vergezellen.
Na hun ballingschap in Siberië leefde het echtpaar in ballingschap in Londen, later inZwitserland. Op het congres van de Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij in Londen, in 1903, kwam het tot een breuk in de partij: Lenin en zijn groep waren ervan overtuigd dat de burgerlijke revolutie - die de partij nabij achtte - geleid moest worden door het proletariaat om ervoor te zorgen dat die zou resulteren in een democratische republiek (volgens hen het laatste stadium van een kapitalistische staat) in plaats van een burgerlijke staat met kiescijnzen en ongelijke rechten. Ze werden in deze gedachte gesteund door Karl Kautsky, de theoretische leider van de Tweede Internationale, enRosa Luxemburg, een van de leiders van de Duitse Sociaaldemocratie. Hun tegenstanders vonden dat de burgerij de revolutie moest leiden omdat het nu eenmaal een burgerlijke revolutie was en omdat in de (eveneens burgerlijke) Franse Revolutie de burgerij ook de leidende rol had gespeeld. Er waren ook meningsverschillen over zetels in het Centraal Comité en de krant van de partij, omdat Lenins tegenstanders vonden dat het Congres hen te weinig zetels had toegekend. Lenins groep kreeg de naambolsjewieken (meerderheid), de andere groep kreeg de naam mensjewieken(minderheid); overigens ontstonden er nog meer vleugels binnen de RSDAP. Het blad van de bolsjewieken werd het door Lenin gestichte Vperjod (Voorwaarts) genoemd.
Na de revolutie van 1905 keerde Lenin naar Rusland terug. Lenin en de bolsjewieken boycotten het zojuist opgerichte parlement, de Doema, en riepen op tot een proletarische revolutie. Toen na het ontbinden van de Tweede Doema door tsaar Nicolaas II van Rusland in 1907 de reactionaire conservatieven de macht kregen, ging Lenin weer terug naar Zwitserland. In 1912 kwam het tot een volledige breuk met de mensjewieken en richtte Lenin de krant Pravda (De Waarheid) op. Tijdens de Eerste Wereldoorlog woonde Lenin de links-socialistische congressen van Zimmerwald en Kienthal bij. Lenin bepleitte de oprichting van een Derde Internationale. Het geheime politieke adresboek van Lenins groep bevatte in1916 slechts tien actieve leden in Rusland zelf. In februari 1917 brak de Februarirevolutie in Rusland uit. De directe aanleiding daarvoor was het slechte verloop van de oorlog tegen Duitsland en Oostenrijk. Tsaar Nicolaas II deed afstand van de troon en er kwam eenVoorlopige Regering. Volgens de gangbare marxistische opvatting volgde er pas lang na een burgerlijke revolutie een proletarische of socialistische revolutie. Marx zelf achtte het 't meest waarschijnlijk dat dit zou gebeuren in het land waar het kapitalisme het meest ontwikkeld is. Met zijn theorie over het imperialisme (o.a. in "Het imperialisme als laatste stadium van het kapitalisme") ontwikkelde Lenin de stelling dat een burgerlijke revolutie meteen zou kunnen omslaan in een proletarische revolutie, als in het betreffende land de arbeidersklasse beter georganiseerd was en een hoger bewustzijn heeft, terwijl de kapitalisten-klasse betrekkelijk zwak staat. Volgens Lenin was een socialistische revolutie dus mogelijk in de zeer nabije toekomst. Bij zijn illegale terugkeer uit ballingschap (met behulp van de Duitse regering, die nog altijd in oorlog was met Rusland, het nieuwe regime wilde verzwakken) naar Rusland inapril 1917 waar hij door zijn volgelingen luid werd begroet. Lenin vestigde zich in Petrograd.
Oktober revolutie
Regeringsleider
Na de Oktoberrevolutie kreeg de nieuwe regering de naam Raad van Volkscommissarissen(dat wil zeggen ministerraad). Trotski had die naam verzonnen om zich te distantiëren van de 'burgerlijke' ministerraden van de Westerse landen en daarmee werd ook duidelijk dat de nieuwe Russische regering een volledige breuk wensten met het kapitalistische Westen. Lenin werd voorzitter van de Raad van Volkscommissarissen (premier). Tevens leidde Lenin het centraal comité van de Bolsjewistische Partij, die vanaf februari 1918 de naam Russische Communistische Partij kreeg.
In december 1917 vormde Lenin zijn tweede regering, een coalitieregering (tevens de laatste coalitieregering in Sovjet-Rusland; in 1918 werden de coalitieg-enoten uit de regering gezet), waarin ook leden van de Linkse Sociaal-Revolutionaire Partij zitting hadden. De nieuwe regering zond een afvaardiging om vrede te sluiten met de Centralen (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Bulgarije en Turkije). De eerste besprekingen mislukten maar op 3 maart 1918 werd de vrede van Brest-Litovsk gesloten. Rusland onttrok zich aan de Eerste Wereldoorlog, maar in eigen land begon de Russische Burgeroorlog. Voormalige tsaristische officieren, burgerlijke politici, een deel van de sociaaldemocraten (mensjeviki) en de sociaal-revolutionairen begonnen de nieuwe communistische regering te bestrijden. Deze 'Witte Legers' bestreden gedurende drie jaar de 'Rode Legers'. In 1921 kwam de burgeroorlog formeel tot een 'einde' hoewel het nog tot 1924 onrustig zou blijven in Rusland, in Turkestan zelfs tot 1926 (op enkele gewapende groepen van de Basmatsji opstand na, die door-vochten tot in de jaren dertig).
Economisch beleid
Marxistisch socialisme betekent op economische vlak nationalisatie en gemeenschappelijk grondbezit. Tijdens de burgeroorlog was inderdaad alles in handen van de staat. Onder Lenin werd door de bolsjewieken in 1918 het oorlogs-communisme of militair communisme ingevoerd. Onder het oorlogs-communisme werden de industrieën genationaliseerd en werd alle landbouw gecentraliseerd (Prodrazvyorstka). Privé bedrijven werden illegaal, de staat kreeg het monopolie over de handel met het buitenland en voedsel en andere primaire levensbehoeften werden gerantsoeneerd om ze beter te kunnen verdelen. Deze aanpak was rampzalig voor zowel landbouw als industrie en eiste zijn tol in het reeds door oorlog verscheurde Rusland. De sterk teruggelopen productie in de industrie en landbouw, gecombineerd met 7 jaar oorlog en een droogte leidden tot de Russische Hongersnood van 1921, waarbij miljoenen doden vielen. Meerdere stakingen braken uit in Rusland, met als keerpunt voor het oorlogs-communisme de Opstand van Kronstadt in maart 1921.
In 1921 introduceerde Lenin de Nieuwe Economische Politiek (NEP). De NEP voorzag in een gemengde economie: een deel der economie bleef genationaliseerd een ander deel werd privébezit. Dit is niet dogmatisch marxistisch - dat wist Lenin zelf ook wel - maar getuigt van realisme. De NEP bracht Rusland economisch gezien terug naar het peil van 1913
Rode terreur
Lenin trad steeds hard op tegen opstandige boeren en arbeiders, alsook tegen critici en politieke tegenstanders. Een goed voorbeeld hiervan vormt het neerslaan van de opstand van de Poetilov-fabriek. Ook de opstand van de Baltische vloot, de Kronstadt opstand, werd hardhandig onderdrukt. Toen er, waarschijnlijk door Fanny Kaplan, op 30 augustus 1918 een aanslag op zijn leven werd gepleegd (zijn gezondheid verminderde vanaf die tijd en zijn latere hart aanvallen worden toegeschreven aan dit incident), werd de Rode Terreur uitgevaardigd door de bolsjewieken. Hoewel Lenin aan het hoofd stond van een dictatuur was hij geen alleenheerser. Alle belangrijke besluiten, ook die van Lenin, moesten formeel steeds worden goedgekeurd door de Partij. Lenin bezat niet die macht, dat hij de belangrijkste partijorganen, het Centraal Comité en het politbureau uitsluitend kon vullen met jaknikkers; iets wat Stalin (overigens pas eind jaren dertig) wél voor elkaar kreeg.
De benaming Rode Terreur is afgeleid van het Franse "La Grande Terreur", een periode tijdens de Franse Revolutie waarin "vijanden van de revolutie" gedood werden.
De Rode Terreur vormt een zwarte bladzijde uit de Russische geschiedenis en die van Lenin. Het ironische aan de situatie was dat de bevolking van het voormalige Russische Keizerrijk in ongerepte gebieden meer slachtoffers kende dan in de periode van de Eerste Wereldoorlog. Nadat Lenins partij de macht over het Rusland kreeg werd de oorlog gestart tegen de tegenstanders van het communisme en tegen hen die daarvan verdacht werden. Onschuldige burgers werden beschuldigd van samenzwering tegen de partij en werden gedood of naar straf-kampen gestuurd. De landhuizen van grondbezitters werden in brand gestoken en de burgerij werd gedwongen vernederende arbeid te verrichten. De vroegere elite van het tsaristische Rusland was overgeleverd aan de genade van de bolsjewieken. De voormalige Russische tsaar Nicolaas II, zijn vrouw en kinderen werden zonder proces geëxecuteerd met toestemming van Lenin. In deze periode van onrust kwam er een uittocht van de intelligentsia op gang. Veel Russen weken uit naar de Verenigde Staten, West-Europa en andere landen.
Lenin en zijn volgelingen ontzagen ook de Russisch-orthodoxe Kerk niet. Kerken en heiligdommen werden geplunderd en verwoest omdat ze een bedreiging zouden vormen voor het communistische beleid. Priesters werden gedood en in massagraven gedumpt
1 September 1918 editie van de bolsjewistische "Rode krant":
"Wij zullen onze harten in staal veranderen, die wij in de brand van het lijden en het bloed van de vechters voor vrijheid zullen aanmaken. Wij zullen onze harten wreed, hard en onwrikbaar maken zodat geen genade hen zal toekomen en hierbij ze niet bij het zicht van de zee van vijandelijk bloed zullen trillen. Wij zullen de sluisdeuren van die zee loslaten. Zonder genade, zonder sparen, zullen wij onze vijanden in scores van honderden doden. Laat hen duizenden zijn; laat hen in hun eigen bloed verdrinken. Voor het bloed van Lenin en Uritsky, laten Zinovief en Volodarski, daar vloed van het bloed van de bourgeois zijn - meer bloed, zoveel mogelijk.“
Lenin en Stalin
Brief aan het Congres 4 januari 1923. Genoteerd door L.F.
Stalin is te grof, en deze fout, die in de betrekkingen tussen ons, communisten, heel goed te verdragen is, wordt onverdraaglijk als zij de algemene secretaris betreft. Daarom stel ik de kameraden voor dat zij een manier bedenken om Stalin over te plaatsen en een andere man op deze plaats te plaats te benoemen die zich slechts op één punt gunstig van kameraad Stalin onderscheidt: hij moet toleranter, loyaler, beleefder en attenter voor zijn kameraden zijn, minder grillig, enzovoorts. Deze kwestie lijkt misschien ontzettend onbelangrijk. Maar ik geloof dat ze, als we een scheuring willen vermijden, en als we wat ik hiervoor over de wederzijdse betrekkingen tussen Trotski en Stalin schreef, in gedachten houden, geen futiliteit is, of verder gezegd, ze is een futiliteit die van doorslaggevende betekenis zou kunnen worden.
Lenin
Lenin en de Partij
Lenin wordt gezien als de grondlegger van het communistisch partijwezen in Rusland. De Russische Communistische Partij (zoals de bolsjewistische partij sinds 1918 heette) werd door Lenin een strak en centraal geleide politiek waar het democratisch centralisme werd ingevoerd. Dit betekent dat wanneer het Centraal Comité een meerderheidsbesluit had genomen, de minderheid, die dat besluit voorheen bestreed, zich bij die meerderheid moest neerleggen. Die minderheid moest van harte helpen dat besluit ten uitvoer te brengen. Dit versterkte de positie van Lenin, die altijd wel een meerderheid in het Centraal Comité op zijn hand wist te krijgen. Het instellen van een verbod op fractie vorming in de Partij bezorgde de partijleiding de gewenste macht om opstandige leden te kunnen royeren naar believen. Dit droeg in niet geringe mate mee aan de vorming van de dictatuur van Jozef Stalin, alsmede van andere communistische leiders.
Lenin had echter minder behoefte aan het concentreren van staats- en partijfuncties in dezelfde personen, iets wat na zijn dood in de USSR en in andere communistische landen vaak zou gebeuren. Lenin gaf zijn voorzitterschap van het Centraal Comité op (dat gaf hij aan Stalin, die ongemerkt zijn macht verder uitbouwde) en behield slechts het voorzitterschap van het kabinet.
Volgens de marxistische doctrine - die Lenin op dit punt nauwgezet volgde - zou de staat op den duur afsterven. Lenin geloofde hier tot zijn dood vurig in: de wereldrevolutie leek dichterbij dan ooit. In zijn optiek zouden de mensen als broeders en zusters (kameraden) vreedzaam samenleven in de proletarische wereld, daarin was een regering (= dwang) niet meer nodig. Tot die tijd (tot de fase van het werkelijke communisme was bereikt), was de staat echter noodzakelijk en moest zij krachtig zijn.
Lenin werd na zijn dood als partijleider opgevolgd door Stalin. Later bleek dat Lenin zich negatief had uitgelaten over Stalin en andere partijleden. Ook Kroepskaja, Lenins vrouw, was niet zo te spreken over Stalin.
Laatste jaren
In mei 1922 werd Lenin getroffen door een beroerte, waarvan hij echter herstelde; later volgden er nog meer. Bij een latere beroerte werd Lenin van zijn spraakvermogen beroofd. Uiteindelijk stierf hij op 21 januari 1924 in Leninskiye Gorky, een dorpje op 10 km ten zuiden van Moskou. Hoewel zijn weduwe Kroepskaja het er niet mee eens was, werd zijn gebalsemde lichaam permanent tentoongesteld in een mausoleum op het Rode Plein in Moskou, waar hij nog steeds ligt. Iedere twee weken wordt zijn lijk speciaal behandeld en regelmatig moet het goed worden opgeknapt.
If you've enjoyed this message or Art Work on my Daily Art Blog, share this Blogger www.dwaalhaas.nl & www.dwaalhaas.com and spread the message. Thank you for sharing ..
No comments:
Post a Comment